ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਖੁਲਾਸਾ: LIC ਦਾ ₹48,000 ਕਰੋੜ ਦਾ ਅਡਾਨੀ ਦਾਅ - ਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਪੈਸਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ?

ਲਾਈਫ ਇੰਸ਼ੋਰੈਂਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (LIC) ਨੇ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਕੁਇਟੀ ਅਤੇ ਡੈੱਟ ਸਾਧਨਾਂ ਸਮੇਤ ₹48,284 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵੱਡੀ ਵਿੱਤੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਪਿਛੋਕੜ ਵੇਰਵੇ

• ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਜਾਵੇਦ ਅਤੇ ਮਾਹੂਆ ਮੋਇਤਰਾ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ।
• ਇਹ ਇੱਕ ਹਾਲੀਆ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ LIC ਦੇ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ LIC ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਮੁੱਖ ਅੰਕੜੇ ਜਾਂ ਡਾਟਾ

• 30 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ, ਸੂਚੀਬੱਧ ਅਡਾਨੀ ਫਰਮਾਂ ਵਿੱਚ LIC ਦੀ ਇਕੁਇਟੀ ਹੋਲਡਿੰਗ ਦਾ ਬੁੱਕ ਵੈਲਿਊ ₹38,658.85 ਕਰੋੜ ਸੀ।
• ਇਕੁਇਟੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, LIC ਕੋਲ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ₹9,625.77 ਕਰੋੜ ਦਾ ਡੈੱਟ ਨਿਵੇਸ਼ ਵੀ ਹੈ।
• ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ, LIC ਨੇ ਮਈ 2025 ਵਿੱਚ ਅਡਾਨੀ ਪੋਰਟਸ & SEZ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਗੈਰ-ਪਰਿਵਰਤਨਯੋਗ ਡਿਬੈਂਚਰ (secured non-convertible debentures) ਵਿੱਚ ₹5,000 ਕਰੋੜ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ (ਨੋਟ: ਸਰੋਤ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਟਾਈਪੋ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਜਾਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਦੀ ਮਿਤੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ)।

ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ

• ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਇੱਕ ਲਿਖਤੀ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ LIC ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਲਾਹ ਜਾਂ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।
• ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ LIC ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਠੋਰ ਡਿਊ ਡਿਲਿਜੈਂਸ, ਜੋਖਮ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਤੇ ਫਿਡਿਊਸ਼ੀਅਰੀ ਪਾਲਣਾ (fiduciary compliance) ਕਰਦੇ ਹਨ।
• ਇਹ ਫੈਸਲੇ ਬੀਮਾ ਐਕਟ, 1938 ਦੀਆਂ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ IRDAI, RBI, ਅਤੇ SEBI ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ (ਜਿੱਥੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇ) ਦੁਆਰਾ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਘਟਨਾ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ

• ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਅਡਾਨੀ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ LIC ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿੱਤੀ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਨੂੰ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
• ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਲਈ, ਇਹ ਵੱਡੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
• LIC ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸੰਸਥਾਗਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਇਸਦੇ ਪੋਰਟਫੋਲੀਓ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਬਾਜ਼ਾਰ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ

• ਖੁਲਾਸੇ ਦੀ ਮਿਤੀ 'ਤੇ ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ, ਸਿੱਧੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੰਸਦੀ ਬਿਆਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।
• ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜਿਹੇ ਖੁਲਾਸੇ ਮੱਧਮ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ LIC ਅਤੇ ਅਡਾਨੀ ਗਰੁੱਪ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਪ੍ਰਭਾਵ

• ਇਸ ਖੁਲਾਸੇ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ LIC ਦੇ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾ ਕੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਜਾਂਚ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
• ਇਹ ਬੀਮਾ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਿਯਮਤ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਡਿਊ ਡਿਲਿਜੈਂਸ ਅਤੇ ਜੋਖਮ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
• LIC ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਰਣਨੀਤਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ।

Impact rating: 8/10

ਮੁਸ਼ਕਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ

• ਬੁੱਕ ਵੈਲਿਊ (Book Value): ਕਿਸੇ ਸੰਪਤੀ ਦਾ ਉਹ ਮੁੱਲ ਜੋ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਬੈਲੈਂਸ ਸ਼ੀਟ 'ਤੇ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਕਸਰ ਇਸਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇਤਿਹਾਸਕ ਲਾਗਤ ਜਾਂ ਵਿਵਸਥਿਤ ਲਾਗਤ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
• ਇਕੁਇਟੀ ਹੋਲਡਿੰਗਜ਼ (Equity Holdings): ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਮਲਕੀਅਤ ਸ਼ੇਅਰ, ਜੋ ਇਸਦੇ ਸੰਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕਮਾਈਆਂ 'ਤੇ ਦਾਅਵੇ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਵ ਕਰਦੇ ਹਨ।
• ਡੈੱਟ ਨਿਵੇਸ਼ (Debt Investment): ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਜਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਪੈਸਾ ਉਧਾਰ ਦੇਣਾ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਰਕਮ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਾਂਡ ਅਤੇ ਡਿਬੈਂਚਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
• ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਗੈਰ-ਪਰਿਵਰਤਨਯੋਗ ਡਿਬੈਂਚਰ (Secured Non-Convertible Debentures - NCDs): ਇਹ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਸਾਧਨ ਹਨ ਜੋ ਖਾਸ ਸੰਪਤੀਆਂ (ਸੁਰੱਖਿਅਤ) ਦੁਆਰਾ ਸਮਰਥਿਤ ਹਨ ਅਤੇ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਦਲੇ ਜਾ ਸਕਦੇ (ਗੈਰ-ਪਰਿਵਰਤਨਯੋਗ)। ਇਹ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਵਿਆਜ ਦਰ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
• ਡਿਊ ਡਿਲਿਜੈਂਸ (Due Diligence): ਕਿਸੇ ਸੰਭਾਵੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਜਾਂ ਵਪਾਰਕ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਜਾਂਚ ਜਾਂ ਆਡਿਟ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਰੇ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਜੋਖਮਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
• ਫਿਡਿਊਸ਼ੀਅਰੀ ਪਾਲਣਾ (Fiduciary Compliance): ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਸੰਪਤੀਆਂ ਜਾਂ ਫੰਡਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਿੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ।