ब्लॅकॉकचा खुलासा: भारताचा मार्केट सध्या का पिछाडत आहे आणि AI चा आश्चर्यकारक जागतिक प्रभाव!

ब्लॅकॉकच्या नवीनतम "पुशिंग लिमिट्स" ग्लोबल आउटलुक अहवालानुसार, भारतीय इक्विटीज अलीकडे जागतिक आणि विकसनशील बाजारपेठांच्या (emerging markets) तुलनेत मागे पडल्या आहेत. या अंडरपरफॉर्मन्सला अनेक बाह्य आणि अंतर्गत घटक कारणीभूत आहेत, ज्याकडे गुंतवणूकदार बारकाईने लक्ष देत आहेत.

अलीकडील कामगिरी आणि आव्हाने

• भारतीय शेअर्सना अल्पकालीन headwinds चा सामना करावा लागत आहे, ज्यात तेलाच्या किंमतींमधील अस्थिरता आणि मजबूत अमेरिकन डॉलर यांचा समावेश आहे, तसेच जागतिक स्तरावर 'रिस्क-ऑफ' (risk-off) भावना देखील आहे.
• गुंतवणूकदारांचा ओघ (investor flows) आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस (AI) थीमशी थेट संबंधित असलेल्या बाजारांकडे वळला आहे, जसे की दक्षिण कोरिया आणि तैवान.
• देशांतर्गत, सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडियाने (SEBI) डेरिव्हेटिव्ह्ज मार्केटमध्ये केलेल्या नियमावलीच्या कडकपणामुळेही (regulatory tightening) व्यवहारांची गती मंदावली आहे.
• युनायटेड स्टेट्ससोबतच्या भू-राजकीय (Geopolitical) तणावामुळेही विकासाच्या अपेक्षांवर (growth perceptions) संयम राखला गेला आहे.

भारताची दीर्घकालीन ताकद

• अलीकडील मंदीनंतरही, भारतीय इक्विटीजनी दीर्घकाळात लक्षणीय ताकद दाखवली आहे. गेल्या पाच वर्षांत यूएस डॉलरच्या दृष्टीने सुमारे 80 टक्के परतावा (returns) दिला आहे, जो व्यापक जागतिक आणि विकसनशील बाजारपेठांपेक्षा उत्कृष्ट आहे.
• भारताचे फॉरवर्ड प्राइस-टू-अर्निंग्स रेशो (P/E Ratio), विकसनशील बाजारांच्या सरासरीपेक्षा जास्त असूनही, अर्थव्यवस्थेच्या मजबूत नॉमिनल ग्रोथ आउटलुकमुळे (nominal growth outlook) समर्थित आहे.
• ब्लॅकॉकच्या अंदाजानुसार, भारताचा इक्विटी रिस्क प्रीमियम (equity risk premium) सुमारे 4.3 टक्के आहे, जो त्याच्या दीर्घकालीन सरासरीच्या जवळ आहे. हे वाढ आणि व्याजदर पाहता वाजवी मूल्यांकन (valuation) दर्शवते.
• देशाची सुधारत असलेली मॅक्रोइकॉनॉमिक स्थिरता (macroeconomic stability) आणि पत गुणवत्ता (credit quality), विकसित बाजारपेठेतील बॉण्ड्स कमी आकर्षक असताना मौल्यवान उत्पन्न आणि विविधीकरण (diversification) फायदे प्रदान करते.
• भारताची अर्थव्यवस्था जागतिक GDP मध्ये सुमारे 7 टक्के योगदान देते, तर तिचे इक्विटीज MSCI ACWI निर्देशांकात (index) सुमारे 1.7 टक्के आहेत, जे बाजार प्रतिनिधित्वात (market representation) वाढीची क्षमता दर्शवते.

AI क्रांती

• 1990 च्या दशकातील डॉट-कॉम बुडबुड्याच्या (dot-com bubble) विपरीत, आजच्या आघाडीच्या AI-संबंधित कंपन्या मोठ्या प्रमाणात महसूल (revenues), रोख प्रवाह (cash flow) आणि नफा (earnings) मिळवत आहेत, जे बाजाराच्या अपेक्षांना सातत्याने पार करत आहेत.
• ब्लॅकॉक इन्व्हेस्टमेंट इन्स्टिट्यूटचे (BlackRock Investment Institute) चीफ मिडिल ईस्ट आणि APAC इन्व्हेस्टमेंट स्ट्रॅटेजिस्ट, बेन पॉवेल यांनी नमूद केले की या "खऱ्या कंपन्या प्रचंड पैसा कमावत आहेत", जे AI बूमच्या मूलभूत मजबूत आधाराचे सूचक आहे, जरी मूल्यांकन (valuations) वादग्रस्त असले तरी.
• AI च्या गतीमुळे (momentum) प्रेरित नफ्यातील वाढ 2026 पर्यंत सुरू राहील आणि संधी अमेरिकेतील मोठ्या टेक कंपन्यांपुरत्या मर्यादित न राहता जागतिक स्तरावर विस्तारतील, अशी ब्लॅकॉकची अपेक्षा आहे.

AI बांधकामातील मर्यादा आणि आर्थिक धोके

• अमेरिकेतील AI पायाभूत सुविधांचा (AI infrastructure) विस्तार, विशेषतः कॉम्प्युटिंग पॉवर (compute power) आणि ऊर्जा पुरवठ्यात, लक्षणीय मर्यादांना तोंड देत आहे, यात ऊर्जा हा सर्वात महत्त्वाचा अडथळा आहे.
• 2030 पर्यंत, AI डेटा सेंटर्स अमेरिकेच्या सध्याच्या वीज मागणीपैकी 15-20 टक्के वापरू शकतात, ज्यामुळे पॉवर ग्रिड आणि संबंधित उद्योगांसमोर मोठी आव्हाने उभी राहतील.
• ब्लॅकॉक दीर्घकालीन यूएस ट्रेझरी बॉण्ड्सवर (US Treasuries) नकारात्मक दृष्टिकोन (bearish view) ठेवतो. AI बांधकामासाठी आवश्यक असलेले मोठे भांडवल अमेरिकेच्या कर्ज घेण्याच्या खर्चात (borrowing costs) वाढ करू शकते आणि सरकारी कर्जाच्या (government debt) चिंता वाढवू शकते, असा इशारा ब्लॅकॉकने दिला आहे.

प्रभाव

• ब्लॅकॉकचे हे विश्लेषण, भारताच्या मार्केट पोझिशनचे मूल्यांकन करणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी महत्त्वपूर्ण अंतर्दृष्टी (insights) प्रदान करते. हे अल्पकालीन आव्हाने आणि दीर्घकालीन संरचनात्मक फायदे यांचा समतोल साधण्याची गरज अधोरेखित करते. AI थीमची जागतिक गतिशीलता (global dynamics) आणि संभाव्य ऊर्जा मर्यादा जागतिक गुंतवणूक प्रवाह (investment flows) आणि सेक्टरच्या कामगिरीवर (sector performance) परिणाम करू शकतात. अमेरिकेच्या सरकारी कर्जा आणि कर्ज खर्चाबद्दलची चिंता जागतिक आर्थिक स्थिरतेवर (global financial stability) परिणाम करू शकते.
• इम्पॅक्ट रेटिंग: 8/10.

कठीण शब्दांचे स्पष्टीकरण

• इक्विटीज (Equities): एखाद्या कंपनीतील मालकीचे शेअर्स.
• विकसनशील बाजारपेठा (Emerging Markets): वेगाने वाढणाऱ्या आणि औद्योगिकीकरण होत असलेल्या विकसनशील अर्थव्यवस्था असलेले देश.
• डेरिव्हेटिव्ह्ज (Derivatives): शेअर्स किंवा बॉण्ड्ससारख्या अंतर्निहित मालमत्तेवर आधारित असलेले आर्थिक करार.
• भू-राजकीय तणाव (Geopolitical Frictions): देशांमधील तणावपूर्ण संबंध किंवा संघर्ष.
• 'रिस्क-ऑफ' भावना (Risk-off Sentiment): बाजारातील अशी वृत्ती जिथे गुंतवणूकदार अनिश्चिततेमुळे कमी जोखमीच्या गुंतवणुकीला प्राधान्य देतात.
• प्राइस-टू-अर्निंग्स रेशो (Price-to-Earnings Ratio - P/E Ratio): कंपनीच्या शेअरच्या किमतीची त्याच्या प्रति शेअर कमाईशी तुलना करणारे एक मूल्यांकन मेट्रिक.
• इक्विटी रिस्क प्रीमियम (Equity Risk Premium): जोखीम-मुक्त मालमत्तेऐवजी जोखमीच्या इक्विटीमध्ये गुंतवणूक केल्यास गुंतवणूकदारांना मिळणारी अतिरिक्त परताव्याची अपेक्षा.
• MSCI ACWI निर्देशांक (MSCI ACWI Index): 23 विकसित आणि 70 विकसनशील बाजारपेठांमधील मोठ्या आणि मध्यम आकाराच्या कंपन्यांच्या शेअर्सचे प्रतिनिधित्व करणारा निर्देशांक.
• GDP (सकल राष्ट्रीय उत्पादन): एका विशिष्ट कालावधीत देशात उत्पादित झालेल्या सर्व अंतिम वस्तू आणि सेवांचे एकूण मौद्रिक मूल्य.
• AI-संबंधित कंपन्या (AI-linked Companies): ज्या कंपन्यांचे उत्पादने किंवा सेवा आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस तंत्रज्ञानाशी थेट संबंधित आहेत किंवा त्यातून फायदा मिळवतात.
• कॉम्प्युट (Compute): विशेषतः कॉम्प्युटिंग आणि AI मध्ये, गणना आणि डेटा ऑपरेशन्ससाठी आवश्यक असलेली प्रक्रिया शक्ती.
• यूएस ट्रेझरी (US Treasuries): यूएस ट्रेझरी विभागाने जारी केलेले कर्ज रोखे, जे अत्यंत सुरक्षित गुंतवणूक मानले जातात.