ભારત યુએસ વેપાર સોદાની નજીક, પંદર દિવસમાં નિકાસ પ્રોત્સાહન મિશનની અપેક્ષા

મુખ્ય વિકાસ: ભારત અને યુએસ વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વેપાર કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવાની નજીક હોવાનું કહેવાય છે. તે જ સમયે, સરકાર આગામી પંદર દિવસમાં બહુ-પ્રતીક્ષિત નિકાસ પ્રોત્સાહન મિશનની જાહેરાત કરવાની યોજના બનાવી રહી છે.

નિકાસ પ્રોત્સાહન મિશન: આ મિશન, જે મૂળ બજેટમાં જાહેર કરાયું હતું, તે નિકાસકારો દ્વારા સામનો કરવામાં આવતી ગંભીર સમસ્યાઓનું નિરાકરણ લાવવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે. તેના ઉદ્દેશ્યોમાં ક્રેડિટ સમસ્યાઓને ઓછી કરવી, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં ભારતીય ઉત્પાદનોના પ્રમોશનમાં મદદ કરવી અને અન્ય દેશો દ્વારા લાદવામાં આવેલા વેપાર અવરોધોને પાર કરવામાં વ્યવસાયોને સહાય કરવી શામેલ છે.

યુએસ વેપાર સોદાનો સંદર્ભ: સરકાર યુએસ ટેરિફથી પ્રભાવિત નિકાસકારો માટે તાત્કાલિક રાહત પગલાંઓને, યુએસ સાથે અનુકૂળ વેપાર સોદાની અપેક્ષામાં, રોકી રહી છે. પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના સકારાત્મક સંકેતો આગળ વધવાનો સૂચન કરે છે.

નિકાસકારોની ચિંતાઓ અને સરકારનો પ્રતિભાવ: નિકાસકારોએ યુએસ ટેરિફની અસર અંગે નોંધપાત્ર ચિંતાઓ વ્યક્ત કરી, ખાસ કરીને કાપડ (textiles) પર 50% ટેરિફનો ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે લિક્વિડિટી સમસ્યાઓ, લોન ચુકવણીમાં મુશ્કેલીઓ અને સ્પર્ધકોની સરખામણીમાં નોંધપાત્ર ભાવની પ્રતિકૂળતા જેવી સમસ્યાઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો. કોમર્સ મિનિસ્ટર પીયૂષ ગોયલે અધિકારીઓને રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા, નાણા મંત્રાલય અને વિવિધ બેંકો સાથે ચર્ચાઓને સુવિધા આપવા નિર્દેશ આપ્યો છે, જેથી ઉકેલો મળી શકે, ખાસ કરીને કાપડ જેવા ભારે પ્રભાવિત ક્ષેત્રો માટે. નિકાસકારોએ લોન મોરેટોરિયમ (loan moratoriums), કોવિડ દરમિયાન MSME સમર્થન જેવી લિક્વિડિટી સહાય અને વ્યાજ સમકક્ષતા યોજના (interest equalisation scheme) ને પુનર્જીવિત કરવા જેવા પગલાઓની વિનંતી કરી.

ગુણવત્તા નિયંત્રણ આદેશો (QCOs): કેટલાક વ્યવસાયોએ ગુણવત્તા નિયંત્રણ આદેશો (Quality Control Orders) ના અમલીકરણ અંગે પણ ચિંતાઓ વ્યક્ત કરી, સૂચન કર્યું કે તે ફક્ત તૈયાર ઉત્પાદનો (finished products) પર લાગુ થવા જોઈએ. જોકે, મંત્રીએ QCOs ના સકારાત્મક પાસાઓ પર ભાર મૂકીને તેમનો બચાવ કર્યો.

અસર: જો અનુકૂળ વેપાર સોદો થાય, તો આ વિકાસ ભારતીય નિકાસને નોંધપાત્ર રીતે વેગ આપી શકે છે, જેનાથી વિદેશી વિનિમય કમાણીમાં વધારો થશે અને નિકાસ-લક્ષી ઉદ્યોગોમાં વૃદ્ધિ થશે. નિકાસ પ્રોત્સાહન મિશન, જો અસરકારક રીતે અમલમાં મૂકવામાં આવે, તો પડકારોનો સામનો કરી રહેલા નિકાસકારોને અત્યંત જરૂરી સમર્થન પૂરું પાડી શકે છે. જોકે, ટેરિફથી ભારે પ્રભાવિત ક્ષેત્રો માટે તાત્કાલિક રાહત હજુ પણ બાકી છે. રેટિંગ: 7/10.

મુશ્કેલ શબ્દો: દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર: બે દેશો વચ્ચે વાટાઘાટ થયેલ અને હસ્તાક્ષર થયેલ વેપાર શરતો પરનો કરાર. નિકાસ પ્રોત્સાહન મિશન: દેશના નિકાસને પડકારોનો સામનો કરીને અને તકો ઊભી કરીને સમર્થન અને પ્રોત્સાહન આપવા માટેનો સરકારી ઉપક્રમ. વેપાર અવરોધો: આયાત કરવામાં આવતા માલસામાન પર લાદવામાં આવેલા સરકારી નિયંત્રણો, જેમ કે ટેરિફ, ક્વોટા અથવા નિયમો. યુએસ ટેરિફ: યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સરકાર દ્વારા આયાત કરવામાં આવતા માલસામાન પર લાદવામાં આવેલો કર, જે તેમની કિંમત વધારે છે. લિક્વિડિટી સમસ્યાઓ: એવી પરિસ્થિતિ જેમાં કંપની અથવા વ્યક્તિને ટૂંકા ગાળાના દેવાની ચુકવણી કરવા માટે રોકડ મેળવવામાં મુશ્કેલી પડે છે. લોન મોરેટોરિયમ: લોનની ચૂકવણીનું અસ્થાયી મુલતવી. વ્યાજ સમકક્ષતા યોજના: નિકાસકારોને પ્રી-શિપમેન્ટ અને પોસ્ટ-શિપમેન્ટ ક્રેડિટ પર વ્યાજ સબસિડી પ્રદાન કરતી યોજના. MSMEs: માઇક્રો, સ્મોલ અને મીડિયમ એન્ટરપ્રાઇઝિસ (Micro, Small, and Medium Enterprises), નાનાથી મધ્યમ કદના વ્યવસાયો. ગુણવત્તા નિયંત્રણ આદેશો (QCOs): ઉત્પાદનો માટે ચોક્કસ ગુણવત્તાના ધોરણોને ફરજિયાત બનાવતા નિયમો.